Interim Intelligence

Blog Interim Intelligence

Op dit blog worden regelmatig nieuwe blogposts gepubliceerd over HR, arbeidsmarktontwikkelingen, organiseren, werk, arbeidsmarktcommunicatie, recruitment en sociale media.

De ruim 400 blogberichten die vanaf 2008 tm september 2013 op het blog van Interim Intelligence zijn gepubliceerd zijn door overgang van de provider naar een nieuw platform helaas verdwenen. Op de site socialmediarecruitment.nl kun je deze nog wel vinden in het blogarchief.

Buurtzorg is hét voorbeeld van de nieuwe community-based organisatie

In de vorige blogpost werd verslag gedaan van het seminar Het Nieuwe Organiseren, waar door Michiel Schoemaker en Rene Jansen een interessante aanzet werd gedaan tot het denken over nieuwe organisatievormen. Na deze twee sprekers kwam echter een ervaringsdeskundige op het podium. Iemand die dus reeds zijn organisatie vormgegeven heeft volgens 'nieuwe' principes.

Ik heb het dan over Jos de Blok, oprichter van thuiszorgorganisatie Buurtzorg. Hij verdient een eigen podium, een eigen blogpost. Mijn hooggespannen verwachtingen over zijn bijdrage werden meer dan waargemaakt.

Hij begint zijn bijdrage met te stellen dat hij het standaard niet met andere mensen eens is en dus ook niet alles van de vorige sprekers wenst te bekrachtigen. "Ik was het op de lagere en middelbare school al niet eens met mijn klasgenoten. Als je ergens op een andere manier naar kijkt, is het ook anders."

Buurtzorg, die organisatie die De Blok heeft opgezet, gaat prat op het ontbreken van leidinggevenden en stafleden. Het draait om de verzorgers en verpleegkundigen die gewoon hun ding kunnen doen en dat dan dus ook met passie en bezieling doen. En dat zorgt er weer voor dat Buurtzorg gekozen wordt tot beste werkgever, great place to work en dergelijke.

Wat kengetallen over Buurtzorg:

  • 750 locaties
  • 7500 collega's
  • Omzet van €230 miljoen in 2013
  • Overhead: 35 personen (waarvan 5 financiële administratie), 15 coaches en 2 directeuren.
  • Per maand worden er 150-200 nieuwe collega's aangenomen, die met name uit het eigen netwerk van collega's komen.

De Blok en zijn vrouw vormen de directie. "Mijn vrouw en ik doen 's ochtends om 6 uur in bed het MT-overleg." Hij is tevens financieel directeur en kan 's zomers ingeroosterd worden als wijkverpleegkundige (zo is hij ooit begonnen).

Er zijn dus geen leidinggevenden. Bij problemen kunnen teams coaches inschakelen die meedenken en oplossingen zoeken.

Dat Jos de Blok heel anders denkt dan anderen bewijst hij als er een vraag uit de zaal komt: "Hoe borg je kwaliteit dan?" Jos: 'Borgen' is het foute woord.

Buurtzorg wil problemen oplossen. Niet enkel voldoen aan de indicaties van de 32 zorgkantoren. De Blok: "Ik krijg €230 miljoen, maar niemand vraagt mij of ik het probleem heb opgelost. We hebben dus het professionele en administratieve proces gescheiden. We declareren gewoon, maar kijken professioneel wat het beste is voor de cliënt. En dat kan meer of minder zijn dan geïndiceerd. Over het algemeen maken cliënten (daarna) minder gebruik van zorg omdat wij het probleem echt oplossen.

Buurtzorg heeft zelforganisatie bijna tot kunst verheven. Teams met maximaal 12 medewerkers zorgen er gewoon voor dat het werk gedaan wordt. Ze maken zelfstandig afspraken over wie, wat, wanneer doet.

Vakmanschap staat voorop. En daar moet je volgens De Blok gewoon op vertrouwen. "Je moet erop vertrouwen dat ze het goed doen. Ook niet een beetje controleren, dat wijst immers op een gebrek aan vertrouwen." Alles draait om de cliënten en de cultuur is geënt op het principe 'doe maar normaal'. En daar gaat het bij veel andere zorginstellingen mis. Het bestuur is daar helemaal los van cliënten en patiënten. Daar draait het helemaal niet meer om. Dat geldt tevens voor de plannen van het ministerie van VWS. Plannen die zij opleveren zijn bestuurlijk van aard, niet inhoudelijk. "Dan zit je daar te praten met een of andere jurist of econoom die geen ervaring heeft met de zorg. "

De teams bij Buurtzorg krijgen dus maximale regelruimte, plannen en roosteren zelf, zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit, financiën, het up to date houden van hun vakkennis en het aannemen van collega's. En niet onbelangrijk: Ze moeten zelf hun werk-privebalans bewaken. Daar gaat het nogal eens mis. De Blok: "Ik word regelmatig gebeld door mannen die klagen dat hun hele huis volstaat met incontinentiemateriaal."

Het is gewoon een kwestie van gebruik maken van de kennis van mensen, aldus De Blok. "Dan heb je zelf ruimte om naar bijeenkomsten als deze te gaan."

Ook de financiën zijn transparant bij Buurtzorg. De kosten zijn onderverdeeld in 5 kostensoorten om het zo overzichtelijk mogelijk te houden. Dan is het gewoon een kwestie van optellen en aftrekken om te kijken of je iets verdient. "Maken we winst, dan profiteert iedereen daarvan mee. Maken we, of een van de teams verlies, dan dragen we dat ook met zijn allen. Solidariteit is belangrijk."

"Mensen die bij ons komen werken schamen zich voor de bestuurders van de organisatie waar zij vandaan komen. Die staan dan in zo'n lijst met meest verdienende bestuurder. Mij zul je nooit op een dergelijk lijstje aantreffen."

De Blok is ervan overtuigd dat zorg community based georganiseerd moet worden, zoals onderstaand plaatje laat zien.


Niet het systeem of de structuur, maar stijl en cultuur moeten het uitgangspunt zijn. Bij Buurtzorg leggen we niet op aan teams hoe ze iets moeten oplossen. Dat moeten ze zelf uitzoeken.

De Blok is ervan overtuigd dat het systeem bij vrijwel iedere zorginstelling ingevoerd kan worden. "Het belangrijkste is dat verantwoordelijken accepteren dat alles anders wordt. Dat je afscheid neemt van staf en dergelijke. Eigenlijk hebben bestaande organisaties het makkelijker dan Buurtzorg. Bestaande organisaties hebben de opstartkosten niet die Buurtzorg (voor ieder team €15.000) wel heeft. Dus eigenlijk zijn gevestigde instellingen in het voordeel. "

Als de Buurtzorg-principes bij organisaties doorgevoerd worden, levert dit voor iedere betrokkene en op elk niveau voordeel op. Voor een professional betekent het boeiend werk, tegen een goed salaris en meer eigen verantwoordelijkheid. Organisaties levert het flexibiliteit, hogere marges en een innovatieve cultuur op.


Tja, met zoveel voordelen zou de BV Nederland toch wel gek zijn om niet naar deze eigengereide entrepreneur te luisteren?

Jos de Blok is in ieder geval nog niet klaar met zijn missie. Hij voorziet nog vele toepassingsmogelijkheden voor zijn model. Zo zijn er pilots of plannen voor fysiotherapie, huishoudelijke zorg, jeugdzorg, klinieken, wonen, psychiatrische zorg. "Allemaal via het Buurtzorg-principe te doen en dus ambitie Buurtzorg", zo besluit De Blok.